Kurucaşile Taş Sac

Açıklama

Ürünün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri:
Kurucaşile Taş Sac; 150 yıllık bir geçmişe sahip olan ve geleneksel yöntemlerle çıkartılan taş kütlesinden
üretilen üründür.
Yöre insanı, atalardan gelen bilgi ve birikimi ile kaya kütlelerini kazma, çekiç, balta, pergel, balyoz, kalın
çivi, murç vb. ile ayırıp sonrasında tıraşlama, şekillendirme ve pürüzsüz hale getirip genellikle yuvarlak tepsi
şeklinde sac ürünü üretir. Bu ürün ateşe dayanıklı olduğundan üzerinde kırmızı-beyaz et ve balık ağırlıkta olmak
üzere börek, gözleme vb. gıda ürünlerinin pişirilmesinde kullanılır.
Taşın doğal rengi füme, koyu mavimsi veya siyahımsı tonlardadır. Fırınlandığında rengi biraz daha açılıp
sarı tonlarına gelir. Fırınlanma sürecini tamamladıktan sonra soğuduğunda ise gri tonlarında rengini alır.
Kurucaşile Tas Sac Üretiminde Kullanılan Taşın
Standart Kalitatif Mineral Özellikleri:
Simektit minerali, zeolit minerali (analsim), piroksen minerali, dolomit, kalsit, serpantin minerali, kaolen
minerali, amfibol minerali, manyetit, jips, prit, barit.
Modal (Kantitatif) Mineralojik Petrografik Özellikleri:
Makraskobik Tanımlama
Renk : Grimsi zeytin yeşili (5GY 3/2)
Doku : Kırıntılı doku
Tane Büyüklüğü : Orta/küçük taneli
Mikroskobik Tanımlama
Doku : Kırıntılı doku
Bileşenler
Plajiyoklaz, piroksen grubu, biyotit mineralleri, kayaç parçaları, volkan cam ve külü, opak mineralleri
Ana Bileşenleri
Fenokristaller
Plajiyoklaz mineralleri : Orta / küçük taneli, hipidiyomorf prizmatik şekilli kristaller halinde (%5),
Piroksen grubu mineraller : Küçük / orta taneli, hipidiyomorf levhamsı şekilli kristaller halinde (%7),
Biyotit mineralleri : Küçük / orta taneli, hipidiyomorf levhamsi şekilli kristaller halinde (%2),
Kayaç parçaları (volkanik) : Orta taneli, yuvarlağımsı taneler halinde (%10),
Tali Bileşenler
Opak Mineraller : Küçük taneli, allotriyomorf (özşekilsiz} kristaller halinde (%1),
Dağılım : Homojen
Hamur : Çok ince taneli volkan tozundan ibaret bir matriks (%75)
Kayacın adı : Vitrik Tüf
Üretim Metodu:
Kullanılan malzemeler: Pergel (ölçülü), balta, kazma çok ince uçlu sivri kazma ile enli kazma (ucu geniş),
murç çivi (9-10 adet), balyoz, zımpara ve fırın.
Taşın çıkarıldığı kayaç kütlelerinin olduğu bölgeye gidilir. Ölçülü pergel ile alınacak taşın bölgesi kayaç
kütlesinden ayrılmak üzere işaretlenir ve kazma ile etrafı oyularak orta kısmı daha belirgin hale getirilir. Ardından
murç çivilerini alınacak olan kütlenin etrafına daire şeklinde çakılır. Çivilerin çakılma işleminde en önemli husus
her birine teker teker sırayla, balyoz ile aynı süre ve hızda vurularak etrafına çakılma işlemidir. Bu durum taşın
çatlamaması açısından önemli olup ustalık gerektirir.
Ardından balyoz ile yumuşak dokunuşlar ile taşın ortasına vurulur, usta içeriden gelen sese göre taşın
kütleden ayrılıp ayrılmadığını algılar ve ona göre taşın ana kütleden ayrılabileceği hususuna karar verir ve kazması
ile taşı kütleden ayırır.
Taş kütleden ayrıldıktan sonra balta ile tekrardan etrafı tıraşlanıp oval ya da tercihe göre kare, dikdörtgen vb.
şekillerde de tasarlanabilir. Ardından taşın ön ve arka yüzü tıraşlanıp, düz ve pürüzsüz hale getirilir. Ayrıca isteğe
göre ortası oyuk bir tepsi görünümünü alacak şekilde tekrar oyma tıraşlama işlemi başlatılıp tamamlandıktan sonra
zımparalanarak pürüzsüz hale getirilir. Daha sonra sağlamlaşması için önceden yakılan odun ateşinde iki saat kadar
fırınlanır. Fırınlanma sırasında renginin sarı tonlarına gelmesi taşın ateşe alıştığının ve dayanıklı olduğunun
anlamına gelir ve fırınlama işlemi sonlanır.
Denetleme:
Denetimler; Bartın Ticaret ve Sanayi Odasının koordinasyonunda ve Bartın Ticaret ve Sanayi Odasından,
Bartın Belediyesinden ve Bartın İl Kültür ve Turizm Müdürlüğünden konu hakkında uzman birer kişinin katılımı ile
oluşturulan denetim mercii tarafından gerçekleştirilir. Denetimler yılda en az bir kez düzenli olarak, ayrıca şikâyet
halinde ve gerekli görülen durumlarda her zaman yapılır.
Denetim mercii; Kurucaşile Taş Sac kayaç kütlesinin çıkarıldığı yerin uygunluğunu, üretim metoduna
uygunluğu ile Kurucaşile Taş Sac ibaresi ve menşe adı ambleminin kullanımını denetler.
Denetim mercii, kamu kuruluşlarından veya özel kuruluşlardan veya bunlarda görevli uzman gerçek veya
tüzel kişilerden denetimin gerçekleştirilmesi sırasında faydalanabilir veya hizmet satın alabilir. Tescil ettiren,
hakların korunmasında hukuki süreçleri yürütür.