Edirne Mis Meyve Sabunu

Açıklama

Ürünün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri:
Edirne Mis Meyve Sabunu; beyaz sabun, sarı ve yeşil şeffaf sabun, esans, su, gıda boyası, süsleme
aksesuarları kullanılarak üretilen bir sabun olup tarihi, 1600’lü yıllara kadar uzanmaktadır. 17. yüzyılda Osmanlı’da
misk, amber ve gül esansı karıştırılarak hamur kıvamına getirilen sabunun birebir meyve boyutlarında
şekillendirilmesi ve gerçek meyve renklerine uygun şekilde boyanmasıyla üretilen meyve sabunları, zamanla
Osmanlı sarayına, yerli ve yabancı devlet erkânına sunulan değerli hediyeler arasına girmiş ve meyve sabunculuğu
Edirne’de çok önemli bir meslek haline gelmiştir.
Esans katılarak üretilen ve ferahlatıcı bir koku yayan bu meyve sabunları halk arasında “mis sabunu” olarak
anılmaya başlanmıştır. Edirne Mis Meyve Sabunu tarih boyunca saraydan gelen siparişlerin öncelikli olarak
karşılanması gerektiğinden dolayı “saray sabunu”, padişahın gerek hijyen gerekse hediye sunmaktaki titizliğinden
dolayı “padişah sabunu” olarak da kaynaklarda geçmektedir.
Devlet yönetimi ve halk tarafından rağbet gören meyve sabunculuğu, özellikle 19.yy başlarında Edirne’de
popüler mesleklerden biri haline gelmiştir. Hatta Edirne’de mis meyve sabunu üretiminin çok fazla olmasına
sebebiyle bir mahalleye “Sabuni” adı verilmiştir. Bu dönemlerde zirveye çıkan üretim kalitesi, Edirne’de iyice
yaygınlaşan meyve sabunculuğunun üst düzeyde kabul gören bir değer haline dönüşmesini ve eşsiz bir el sanatı
haline gelmesini de beraberinde getirmiştir.
Üretim Metodu:
Üretimde kullanılacak sabunlar %2 nem oranı ile rende makinelerinden geçirilip, 1 kg’a 150 gr sıcak su ilave
edilerek hamur haline getirilir. Elde edilen hamura esans katılarak hoş koku vermesi sağlanır. Ardından bir gün
beklemeye alınır, daha sonra hamur gerçek meyveler büyüklüğünde parçalara ayrılır ve tek tek el ile işlenerek gerçek
meyvelere benzetilir. Süsleme aksesuarları olarak gerçek meyvelerdeki gibi meyve çekirdeği, yaprağı, sapı, çeşide
göre ürünlerinde üzerine ilave edilir. Havanın nem ve sıcaklığına bağlı olarak 3 ile 5 gün arasında dinlendirilip
kurutulmaya bırakılan meyve şeklindeki sabun, gıda boyası ile orijinal meyve renklerine uygun boyanarak tekrar
beklemeye alınır. Bu beklemenin ardından sıcak cila kazanlarına sokularak parlaklık kazandırılır. Bu işlemden sonra
meyve sabunu 48 saatlik son bekleme aşamasına geçer. Üzerindeki cila da tamamen kuruduktan sonra kurutma
bantlarından toplanıp korumalı kâğıtlara tek tek sarılarak paketlenir.
Meyve olarak kullanılan şekiller; kavun, karpuz dilimi, ayva, şeftali, limon, muz, nar, kırmızı elma, yeşil
elma, golden elma, erik, çilek, kayısı, sarı üzüm, yeşil üzüm, mor üzüm, portakal, yeşil armut, sarı armut, ananas,
yeşil incir, siyah incir, kiraz ve kırık nardır. Su ile ıslatılmadığı sürece 10-15 sene hiç bozulmadan ilk günkü
görüntüsünü korumaya devam eder.
Coğrafi Sınır İçerisinde Gerçekleşmesi Gereken Üretim, İşleme ve Diğer İşlemler:
Tarihsel geçmişi 1600’lü yıllara dayanan, bu tarihlerden itibaren yörenin ekonomisinde önemli bir yere sahip
olan, üretiminde ustalık becerisi gereken ve tüm bu nedenlerle yöre ile ünlenen Edirne Mis Meyve Sabununun
üretimindeki tüm aşamaların Edirne’de gerçekleşmesi gerekir.
Denetleme:
Edirne Ticaret ve Sanayi Odası koordinasyonuyla oluşan denetim merciinde; Trakya Üniversitesi Teknik
Bilimler Meslek Yüksek Okulu, Edirne Halk Eğitim Merkezi ve Akşam Sanat Okulu Müdürlüğü, Edirne’yi Tanıtma
ve Turizm Derneğinden en az birer üye bulunur.
Denetim mercii, yılda bir defa düzenli olarak, ihtiyaç veya şikâyet halinde ise her zaman denetim işlemlerini
yürütecek ve sonuçları raporlayacaktır. Denetçilerin üreticiden habersiz olarak üretim alanına gitmeleri esastır.
Denetim mercii Edirne Mis Meyve Sabunu denetimlerinde aşağıdaki hususlara dikkat edecektir:
1. Ürünün parlatılması için cilalama uygulaması yapılması
2. Sabundan elde edilen hamura katılan su oranının %15 olması
3. Kullanılan renklerin gerçek meyveler ile uyumlu olması,
4. Ürünün kurutma süresinin 3- 5 gün aralığında uygun koşullarda yapılması
5. Üretilen ürünlerin dayanıklı olması, şekillerin kolay bozulmaması
6. Ürün üzerinde kalıp izleri, bıçak izleri vb. kalite düşürücü deformasyonlar olmaması
7. Ürün ambalajlarının ürünün şekline uygun şekilde olması ve yanıltıcı ibareler içermemesi
8. Ürünün hoş koku içermesi için hamur aşamasında esans katılması
Denetim mercii, kamu kuruluşlarından veya özel kuruluşlardan veya bunlarda görevli uzman gerçek veya
tüzel kişilerden denetimin gerçekleştirilmesi sırasında faydalanabilir veya hizmet satın alabilir. Tescil ettiren
hakların korunmasında hukuki süreçleri yürütür.