Açıklama
Kullanılacağı Ürün Çeşitleri: 1-Duvar Tabağı (simler, resimli tabaklar, saatli tabaklar vs.) 2- Biblo
çeşitleri(ibrik güğüm, vazo vs.) (500 çeşit isimleri var, sürekli yeni tasarım yapılmaktadır.) 3-Ev gereçleri (sürahi,
semaver, tabak tepsi, çay takımı, kahve takımı, kazan, debbe, sağan, iliştir, hamam tası, tencere) Bu üç ana çeşitlere
ait her birinin 500’ün üzerinde çeşitleri bulunmaktadır.
Ürünün Mahreç Adının Kullanılacağı Bölge: Erzincan ili ve ilçeleri; Erzincan, Üzümlü, Çayırlı, Tercan,
Mercan, Kemah, Refahiye, İliç, Kemaliye, Otlukbeli.
Ayırt Edici Özelliği: İşlemeci ustalarca özel tasarlanan şekillerin “Oyma Tekniğiyle” tekli kalemle bakır
üzerine çıkarılması işlemidir. Bu işlemeciliği yapacakların, ustaların yanında çıraklık sistemiyle yetişmiş ustalar
olması gereklidir. İyi bir işlemeci ustası 10-15 yılda yetişir.
İşleme ve Ürünün Tanımı: Külçe halinde gelen hammaddeyi levha haline dönüştürüp elde ve tezgâhlarda
şekillendirerek, sanatkârın tarihten gelen birikim ve ince nakış ile 104 elden geçirerek ortaya koyduğu bir sanat
eseridir. İyi bir işlemeci ustası 10-15 yılda yetişir.
Ürünün Üretim Tekniği ve Üretim Şekilleri: külçe halindeki hammadde bakır hattanesinde ocaklarda
eritilir, kalıplara dökülür. Kalıplara dökülen bakır, üretilecek ürünün özelliğine göre silindirden (VALS Tezgâhları)
geçirilerek kalınlığı ayarlanır. Silindirden geçerken sertleşen bakır tekrar fırınlarda tavlanır. Bu işlem istenen ölçüye
gelinceye kadar tekrar tekrar yapılır. Levha haline gelen bakır daire makaslarında istenen ebatlarda kesilir. Kesilen
levhalar yaklaşık 500 çeşit kalıplara göre, ustasına ve kendine özel bir şekilde sıvama tezgâhlarında, mazgala
yardımıyla birkaç işlemle şekillendirilir. Küçük parçalar direkt tezgâha girer, büyük parçalar için ayrıca kovan
basılır. Tekrar tavlandıktan sonra sıvama tezgâhlarında kalıplar üzerinde şekillendirilir.
Kimyasal Özellik: Bakır, üzerinde yapılan her işlemde sertleşir. Bundan dolayı her işlem sonunda tavının
alınması gerekir. Yapılan ürün kalıptan çıkınca polisaj makinelerinde parlatılır. Lehim ve kaynak işlemleri yapılır.,
tekrar polisaj girer, üzerlerindeki yağ temizlenmesi için 90 0C ‘lik sıcak deterjanlı suda yıkanır. Kavak ağacından
elde edilen ince hızar talaşıyla kurulanır. Üzerlerindeki talaş tekrar fırçayla silinerek vernik işlemi yapılır,
kurulandıktan sonra belirli yerlere bant çekilerek boyaya şekil verilir, tabancayla boyama işlemi yapılır. Boyanan
ürün fırınlanarak kurutulur. Boyanın kalitesi ürün üzerindeki ayırt edici özellik olarak görünür. İmalatı yapılan
ürünler, boyanın sertleşmesi için işlemeye girmeden önce 7-10 gün süreyle bekletilir.
İşleme: İşlemeci ürünün işleme tarzını kafasında tasarlar, bir işlemeci binlerce desen çıkardığı gibi, her
işleme ustasının kendisine özgü bir tarzı ortaya çıkmaktadır. Bakırın kararmaması için tekli kalemle işlemenin
yapılması gerekir. Böyle işlenen eser 100 sene kararmaz.
Tasarlanan şekiller “Oyma Tekniğiyle” tekli kalemle bakır üzerinde desenin şablonunu çıkarır. Daha sonra
tekli kalemle ara işlemini yapar, gümüş kaplamaya hazır hale getirir. Sonra dolgu kalemiyle gümüş kaplanacak
yerler doldurulur. Ürün üzerinde özel bir formülle hazırlanmış gümüş-nitratta gümüş kaplama yapılarak işleminin
ikinci aşamasına geçilir. Mısır kalemiyle, kalan işlenmemiş yerler(desenlerin eksik kalan kısımları işlenir. Bu
işlemeden sonra ürün kırımızı beyaz renk alır.) Ürünün oksitlenmemesi için üzeri şeffaf ve kaliteli vernikle
verniklenir.
Sanatkâr tarafından özel hazırlanmış kaliteli selülozik, şeffaf vernik, sanatın sanatkâr yönünden ayırt edici
özelliğidir. Son olarak; 24 saatlik beklemeden sonra ürün satışa hazır hale getirilir.
Mine İşleme: Bu ürünler ayrıca bakır üzerine mine işleme olarak da işlenmektedir. Tüm bu tarzda ortaya
çıkan bakır ürünleri üzerine mine işleme olarak yapılması ikinci bir ürünü ortaya çıkarmaktadır.
Şekillendirmede Kullanılan Malzemeler: Yağ fırçası, deve boynu, top mazgara (büyük/küçük), yassı
mazgara, kordon makarası, tırtıl, el ağacı.
İşlemede Kullanılan Aletler: Pergel, kalemler, su zımparası, bilevi taşı, cetvel, yağlı metal kalemi.
İşlemede Kullanılan Kalemler: Tekli kalem, dolgu kalemi, çiftli kalem, çıtpıt kalem, mısır kalemi, tarama
kalemi.
Denetleme: Denetim, Erzincan Ticaret ve Sanayi Odası koordinatörlüğünde; Erzincan Ticaret ve Sanayi
Odasından bir kişi, Erzincan Kültür Müdürlüğünden bir kişi, Erzincan Esnaf ve Sanatkârları Odaları Birliğinden iki
kişi olmak üzere toplam dört kişiden oluşacak denetim mercii tarafından, tescil belgesinde belirtilen ürünün ayırt
edici özelliği ile ürünün üretim şekli ve tekniğine uygunluğu için yılda bir defa ve şikâyet halinde veya ihtiyaç
üzerine ise her zaman denetim denetimleri yapılır. Her rutin denetleme öncesi denetim mercii toplantı yapıp
denetlenecek olan yerlere göre bir denetleme planı yapar.
Tescil ettiren koordinatörlüğünde, denetim mercii kamu kuruluşlarından veya özel kuruluşlardan veya
bunlarda görevli uzman gerçek veya tüzel kişilerden denetimin gerçekleştirilmesi sırasında faydalanabilir veya
hizmet satın alabilir.
Değerlendirmeler
Henüz değerlendirme yapılmadı.