Giresun Sivri Fındığı

Açıklama

Ürünün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri:
Giresun Sivri Fındığı Corylus avellana L. türü “Sivri” çeşidi fındıklardan üretilmektedir. Giresun Sivri
Fındığı üretimi yapılan coğrafi bölgenin kıyı kesimlerinde ılık ve yağışlı iklim hâkimdir. Kıyı kesimde yıllık
sıcaklık ortalaması 14,2° C’dir. En çok yağış ekim ve kasım, en az yağış ise mayıs ve haziran aylarında görülür.
Yağışın en fazla düştüğü aylarda, aylık ortalama yağış 140 mm’yi aşarken, en az düştüğü aylarda 60 mm’nin altına
inmez. Giresun Sivri Fındığı üretimi için çok elverişli olan bu koşullar, yüksek verimde ürün elde edilmesini sağlar.
Ayrıca bölgedeki killi, tınlı ve humuslu, besin maddelerince zengin, organik maddenin %2’nin üstünde ve pH’sı
5-7 arasında olan toprak yapısı ve yüksek olmayan taban suyu ürün verimi üzerinde etkilidir.
Giresun bölgesinde fındık üretimi köklü bir geçmişe sahiptir. Hicri 1320 Trabzon Vilayet-i Salnamesinde
“Giresun Kazasında çok miktarda fındık yetişir. Sivri ve tombul olmak üzere iki çeşittir. Diğer yerlerde yetişen
fındıkların hepsinden kıymet ve lezzet bakımından üstündür. Kazada yetişen mahsuller arasında ilk sırayı fındık
alır.” ibareleri bulunmaktadır.
Giresun Sivri Fındığı açık kahverengi ve parlak meyve kabuk rengine ve elips görünümlü kabuklu meyve
şekline sahiptir. Meyvenin uç kısmına doğru sivrileşme görülür. Meyve kabuğu ince ve kolay kırılır. İç çevresini
kaplayan zar çok ince olup koyu kahverengi ve parlak görünümlüdür. Bu zar kavurma esnasında %85’lere varan
oranlarda meyveden ayrılır. İç meyve elips şeklindedir. Meyve eti fildişi renktedir. Meyve iç göbek boşluğu
küçüktür. İç meyve yağ oranı iklimsel değişiklikler haricinde %65’e kadar ulaşabilmektedir. İçeriğindeki yüksek
yağ oranı sayesinde iç meyve gevreklik, kıtırlık ve ağızda kolay parçalanabilme özelliğine sahiptir.
Giresun Sivri Fındığının Fenolojik, Morfolojik, Pomolojik ve Kimyasal Özellikleri:
Yapraklanma Zamanı 1-10 Mart
Yaprak Döküm Zamanı 10-20 Kasım
Dişi Çiçek Açım Zamanı 1-20 Ocak
Meyve Bağlama Zamanı 15-20 Mayıs
Çotanakta (Meyve Salkımı) Meyve Sayısı (adet) 2-4
Kabuklu Meyve İriliği (mm) 15-21
100 Dane Ağırlığı (gr) 120-140
Kabuk Kalınlığı (mm) 0,9-1,5
İç Meyve İriliği (mm) 12-16
Randıman (%) 44-51
Çift İç Oranı Yok
Boş Meyve Oranı 9-14
Beyazlama Oranı (%) 53-83
Yağ oranı (%) 59-65
Hasat Olum Zamanı 10-15 Ağustos
Üretim Metodu:
Giresun Sivri Fındığı üretiminde farklı evrelerde aşağıda belirtilen hususlara dikkat edilir:
EYLÜL Fındık filiz güvesi, Mayıs böceği ilaçlaması yapılır.
Kök ve dip sürgünleri temizlenir.
Toprak örnekleri alınır.
EKİM Mayıs böceği ilaçlaması yapılır (Ayın ilk yarısında)
Budama, kök ve dip sürgünü temizliği yapılır.
Toprak bellenebilir, Toprak örneği alınır.
Fidan çukurları açılır ve dikim yapılır.
KASIM Budama, kök ve dip sürgünü temizliği yapılır.
Fosforlu ve potaslı gübre verilir.
Fidan çukurları açılır ve dikim yapılır.
Kireç verilir, toprak bellenir.
ARALIK Budama, kök ve dip sürgünü temizliği yapılır.
Fosforlu ve potaslı gübre verilir.
Kireç verilir, çiftlik gübresi verilir.
Toprak bellenir, kozalaklar toplanır.
Fidan çukurları açılır ve dikim yapılır.
OCAK Çiftlik gübresi, fosforlu ve potaslı gübre verilir.
Budama, kök ve dip sürgünü temizliği yapılır.
Fidan çukurları açılır ve dikim yapılır.
Kozalaklar toplanabilir.
ŞUBAT Çiftlik gübresi verilir.
Budama, kök ve dip sürgünü temizliği yapılır.
Fidan çukurları açılır ve dikim yapılır.
Virgül kabuklu biti kış ilaçlaması yapılır.
MART Azotlu gübrenin yarısı kullanılır.
Budama, kök ve dip sürgünü temizliği yapılır.
Virgül kabuklu biti kış ilaçlaması yapılır.
Fındık yaprak deleni ilaçlanır (Ayın ilk yarısında)
Fındık filiz güvesi ilaçlanır (Ayın ilk yarısında)
NİSAN Filiz budaması yapılır.
Filiz güvesi ilaçlanır. (Ayın başlarında).
Fındık gal sineği ilaçlanır (İki defa).
Fındık kokarcası ilaçlanır (Ayın ortalarında).
MAYIS Fındık kurdu ilaçlanır.
Fındık kozalak akarı ilaçlanır.
Azotlu gübrenin diğer yarısı kullanılır.
Kök ve dip sürgünü ikinci temizliği yapılır.
Filiz budaması yapılır.
HAZİRAN Dalkıran ilaçlanır.
Amerikan beyaz kelebeğinin mekaniksel ve ilaçlı mücadelesi yapılır.
TEMMUZ
Yaprak örneği alınır (Ayın ikinci yarısında)
Uç kurutana karşı mekaniksel mücadele yapılır.
AĞUSTOS Uçkurutana karşı mekaniksel mücadele yapılır.
Amerikan beyaz kelebeğinin mekaniksel ve ilaçla mücadelesi yapılır.
Fındık filiz güvesine karşı hasattan sonra ilaçlama yapılır.
Bahçeye verilecek tüm gübreler; toprak ve yaprak analiz sonucuna göre uygulanır. Tüm ilaçlamalar; zararlı
tespit edilip belirli bir yoğunluğa (Ekonomik Zarar Eşiği) ulaştıktan sonra yapılmalıdır.
Giresun Sivri Fındığı hasadı ve sonrasında aşağıda belirtilen hususlara dikkat edilir:
1. Fındık toplama zamanından en az 5-10 gün önce fındık bahçesindeki yabancı otlar temizlenir.
2. Bahçede bulunan ve farklı zamanlarda olgunlaşan farklı çeşitler (tombul, sivri ve kalınkara gibi)
olgunlaşma sırasına göre ayrı ayrı toplanır.
3. Hasada fındıkların olgunlaşıp kendiliğinden yere dökülmeye başlaması, sağlam meyve kabuğunun ¾
nispetinde kızarması ve iç meyvenin kendine has sertlik ve tadını alması durumunda başlanır.
4. Dallar silkelediğinde yere dökülen fındıklar yerde bekletilmeden, mümkünse yere serilen örtüler üzerine
silkeleyerek toplanır.
5. Ağaçlardaki meyve gelişiminin tamamı tek seferde gerçekleşmeyeceğinden, hasat bir defada değil
birden fazla tekrarlanacak periyotlarla yapılır. Ağaç silkelemelerinde bir sonraki meyve verecek
dal/dalcıklara zarar verilmemelidir.
6. Toplanan fındıklar mümkünse hemen, değilse jüt çuvallara koyularak aynı gün harmana getirilir.
Taşıma ve sevkiyatta kesinlikle naylon çuvallara koyup sıkışık bir vaziyette bekletilmez.
7. Harman yapılan zuruflu fındıklar, büyük yığınlar ve kalın tabaka oluşturacak şekilde yığılı bekletilmez.
8. Toplanan zuruflu fındıklar; mümkün olduğunca toprakla temas ettirmeden ve yağmurda ıslatmadan
kurutulur. Zuruflu fındıklar beton harmanlara en fazla 10-15 cm kalınlığında serilip güneşte 2-3 gün
kurutulduktan sonra ayıklama (patoz) makinesine verilmelidir. Fındıkları yağmurdan korumak için
üzerine örtülen naylonlar direkt fındığın üzerine değil çardak şeklinde örtülür.
9. Harmanda kurutulan zuruflu fındıkların fazla (uygun hava koşullarında 3-5 gün) kurutulmadan
ayıklama (patoz) makinesine verilmesi sağlanır. Ayıklama işlemine başlamadan ve işleri yaparken
ayıklama (patoz) makinesi operatörleri tarafından;
a) Ayıklama (patoz) makinesinin uygun şekilde (terazileme ve iş güvenliği vs.)
yerleştirilip/yerleştirilmediği,
b) Bölgeye özgü eleme ayarı yapılıp/yapılmadığı,
c) Ayıklama (patoz) makinesinin kavsaklı fındıkları kabuklu meyveden ayırıp/ayırmadığı,
d) Kabuklu meyvelerde kırık/çatlak oluşup/oluşmadığı,
e) Makinenin yabancı madde ( taş, dal parçacıkları vs.) ayrımı yapıp/yapmadığı,
f) Boş (koruk) kabuklu meyvelerin sağlam meyvelerden ayrılıp/ayrılmadığı, sürekli kontrol
edilir.
10. Ayıklama (patoz) makinesinden çıkan kabuklu meyveler kurutulmaları için jüt veya bez tenteler üzerine
en fazla 5 cm kalınlığında serilir. Serilen kabuklu meyveler 2-3 saat aralıklarla tırmık ve benzeri aletlerle
karıştırılır. Karıştırma esnasında meyve kabuklarının kırılmamasına özen gösterilir. Ayrıca kurutma
harmanının hafif meyilli düzeyde beton zemin olması tercih edilir. Fındıkları yağmurdan korumak için
üzerine örtülen naylonlar direkt fındığın üzerine değil çardak şeklinde örtülür.
11. Harmanda kurumaya bırakılan kabuklu meyvelerin yeterince kuruduğu (kabuklu meyvenin birkaç
tanesini avuç içerisinde sallayarak iç meyvenin serbest kaldığını hissetme, kabuklu meyvenin kırılarak
iç meyvenin baş ve işaret parmağı arasında sıkılmak sureti ile iç meyve şeklinin değişip/değişmediğini
görme, nem oranının maksimum %7 olup olmadığı) kontrol edilir. Harmanda kurumaya bırakılan
kabuklu meyvelerin içerisinde bulunabilecek yabancı madde (taş, toprak, dal parçacıkları vb.) ayrımı
mutlaka yapılır. Kabuğundan ayrılmış iç fındıkların seçilmesine de özen gösterilir.
12. Harmanda kuruyan fındıklar, iyice soğuduktan sonra sabah veya akşam serinliğinde jüt çuvallara
paketlenir. Paketleme işleminde kesinlikle naylon çuval kullanılmaz.
13. Jüt çuvallara paketlenen kabuklu meyveler serin, kuru ve havalanabilir nitelikte olan depolarda
muhafaza edilir.
14. Giresun Sivri Fındığı; kabuklu, kabuksuz (çiğ iç), beyazlatılmış, kavrulmuş, tuzlanmış, kıyılmış veya
fındık unu halinde ürüne işlenir. Uygun biçimde ambalajlanarak piyasaya sunulur.
Denetleme:
Giresun Sivri Fındığının belirtilen özelliklere uygunluğuna dair denetimler, Sınırlı Sorumlu Fındık Tarım
Satış Kooperatifleri Birliği (FİSKOBİRLİK) tarafından koordine edilir. Denetim merci, Sınırlı Sorumlu Fındık
Tarım Satış Kooperatifleri Birliğinden bir kişi komisyon başkanı olacak şekilde üç kişi, Fındık Araştırma Enstitüsü
Müdürlüğünden bir kişi, Giresun Ticaret Borsasından bir kişi ve Giresun Üniversitesinden bir kişi olmak üzere 6
kişiden oluşur. Denetim mercii; üretim, depoma, taşınma ve pazarlama aşamalarının kontrolünü ve coğrafi işaretin
takibi konusunda gerekli denetim işlemlerini yürütür. Tescile konu ürünün üretim alanları, meyve ve ağaç gelişimi,
çiftçi kayıtları, sanayi tesisleri, satış yerleri hakkında kayıtlar FİSKOBİRLİK tarafından tutulur. Denetim mercii
yılda en az iki kere toplanır. Şikâyet halinde ve gerekli görülmesi halinde her zaman denetim yapabilir. Denetimler
aşağıda belirtilen aşamaları kapsar.
1. Ağaç Denetimi: Fındık ocaklarında filiz gelişimleri kontrol edilecektir.
2. Meyve Denetimi: Fındık ocaklarında meyve kalitesi yönünden çotanak tutumundan itibaren hasat
gerçekleştirilene kadar 3 er aylık periyotlarla kontrol edilecektir.
3. Bakım Metotları Denetimi: Fındık ocakları ilkbahar döneminden itibaren 1’er aylık aralıklarla gerekli
bakım ve depolama tedbirlerinin alınması amacı ile kontrol edilecektir.
4. Coğrafi Sınır Denetimi: Ürünün coğrafi sınırlar içerisinde yetiştirildiği kontrol edilecektir.
5. Amblem ve Logo Kullanımı Denetimi: Resmi coğrafi işaret menşe adı amblemi ve tescil belgesinde
belirtilen logonun kullanımı kontrol edilecektir. “Giresun Sivri Fındığı kullanılmıştır.” ibaresi ile satışa
sunulan türev ürünlerde (çikolata/unlu mamul gibi) Giresun Sivri Fındığı kullanıldığını ispat eden
kayıtlar kontrol edilecektir.
Denetim mercii, kamu kuruluşlarından veya özel kuruluşlardan veya bunlarda görevli uzman gerçek veya
tüzel kişilerden denetimin gerçekleştirilmesi sırasında faydalanabilir veya hizmet satın alabilir. Tescil ettiren,
hakların korunmasında hukuki süreçleri yürütür.