Kırklareli Kıvırcık Kuzu Eti

Açıklama

Ürünün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri:
Kırklareli Kıvırcık Kuzu Eti, Kırklareli ilinde yetiştirilen, 3 ilâ 6 aylık ve 30-50 kg ağırlıktaki saf Kıvırcık
ırkı kuzulardan elde edilir.
Kıvırcık kuzular, sütten kesim sonrası besiye alındığında coğrafi sınırdaki doğal kaynaklardan beslenir ve
etleri ayırt edici özellik kazanır.
Üretim Metodu:
Kırklareli Kıvırcık Kuzu Eti üretiminde koyunlar çoğunlukla, verimliliğini yılın çoğu zamanında koruyan
orman içi ve çevresi meralarda otlatılır. Ormandaki ağaçların alçakta kalan yaprakları ve dökülen meşe palamutları
da otlatmada kullanılır. Ancak ana karnında kuzu büyümesinin hızlandığı gebeliğin son 45-60 gününde ve koyunun
süt verim döneminde, koyunlara süt yemi verilir.
Kuzular zengin bitki örtüsünden faydalanan koyunların sütünü emerek yetişir. Kuzular anne sütünün yanı
sıra coğrafi sınırda yetiştirilen yemlerle beslenir ve havalar iyi olduğu zaman meralarda otlar.
Kırklareli Kıvırcık Kuzu Eti yüksek bir et kalitesine sahiptir. Kırklareli Kıvırcık Kuzusunun et kalitesinde,
karakteristik ırk özelliklerinin yanı sıra beslenme şeklinin ve yetiştirildiği coğrafyanın kendine özgü yapısının etkisi
vardır.
Kırklareli ilinde mera vejetasyonunda bitki örtü çeşitliliğinde; çayır salkımotu (P. pratensis), çayır kelp
kuyruğu (Phleum pratense), darıcan (Echinochloa crus-galli), çok yıllık çim (Lolium perenne), saçaklı yumak,
sıçanotu (Vulpia ciliata), yabani yulaf (Avena fatua), sakal otu (Aegilops triuncialis), sarı sakal otu, türkistan çimeni
(Botriochola ischaemum), yeşil buzağı otu (Chrysopogon gryllus), üçgül (Trifolium tenuifolium), çayır üçgülü
(Trifolium pratense), iri kır üçgülü (Trifolium campestre), yonca (Medicago sativa), boynuzlu geven (Astragalus
hamosus), koca fiğ (Vicia narbonensis L.), adi fiğ, kara fiğ (Vicia sativa), küçük yonca (Medicago minima), büyük
çiçekli fiğ (Vicia grandiflora), turna gagası (Grennium stepporum), yabani tere (Cardaria draba), kulakçıklı çoban
dağarcığı (Thlapsi perfoliatum), tarla hezeranı (Consolida regalis), gelincik (Papaver rhoeas), sarı kantaron
(Hypericum perforatum), küçük ebegümeci (Malva neglecta), tüylü aslan dişi (Taraxacum serotinum), tarla eşek
marulu (Sonchus arvensis), uzun gövdeli kekik (Thymus longicaulis), meryem ana süt dikeni (Sylibum marianum),
yalancı rumeli keteni (Camelina rumelica), kır kimyonu (Carum carvi), çok çiçekli düğün çiçeği (Ranunculus
polyanthemos), atmaca otu (Pilosella hoppeana), evelik, kıvırcık labada (Rumex crispus) ve beyaz civan perçemi
(Achillea millefolium) bulunur.
Kuzular doğar doğmaz ağız sütü emmesi sağlanır. Kuzular iki haftalıktan 3-6 aylık oluncaya kadar kaba yem
ve konsantre yem (kesif yem) verilmeye başlanır. Kuzular, koyunların meraya çıktıkları saatler dışında koyunların
yanında tutulur ve anne sütü almaları sağlanır. Koyun ve kuzulara ağıl içinde verilen kesif yemler bölgede yetiştirilen
tahıllar ve bunların karışımından oluşur. Kaba yem, coğrafi sınırdaki otlakların biçilmesi ve kurutulmasıyla elde
edilen çayır otu, yonca ve fiğ gibi ürünlerden oluşur.
Kırklareli ilinde kuzulara yaygın olarak verilen kaba yem (kuru ot) ve kuzu büyütme yemi (kesif yem) içeriği
aşağıda verilmiştir.
Tablo 7. Kuzulara Verilen Kaba Yem (Kuru Ot) ve Kesif Yem İçeriği
Bileşim
Kaba Yem Kesif Yem
En Az En Fazla En Az En Fazla
Kuru madde % 87,90 92,50 87,50 88,90
Ham protein % 5,05 13,86 13,35 18,98
Ham selüloz % 27,90 38,90 3,89 13,90
Ham kül % 2,12 5,95 2,26 7,65
Ham yağ % 0,29 3,25 1,65 4,55
Nişasta % 0,00 0,00 20,50 48,90
ADF % 36,85 47,75 6,75 15,25
NDF % 45,69 68,59 17,50 29,89
ME* 2001 2297 2530 2858
*Metabolize enerji, Kcal ME/kg kuru madde
Ticari amaçlı koyun sütü üretimini hedefleyen işletmelerde kuzular ortalama 3 aylık olduklarında sütten
kesilir ve besiye alınır. Bazı işletmelerde ise kuzulara kaba yem ve konsantre (kesif) yem verilmez, kuzular 2 aylık
yaştan itibaren koyunlarla beraber meraya çıkartılır.
Kuzular 3 ilâ 6 aylık olunca ve 30-50 kg canlı ağırlığa ulaşınca mezbahaya sevk edilir.
Mezbahada kesilen kuzu karkaslarının but bölümüne, Kırklareli Kıvırcık Kuzu Eti ibareli logo ve menşe adı
amblemi yapıştırılır. Kırklareli Kıvırcık Kuzu Eti ibareli logonun ve menşe adı ambleminin uygulanmasında
kullanılan malzemeler, 30382 sayılı Türk Gıda Kodeksi Gıda İle Temas Eden Madde ve Malzemeler Yönetmeliğine
uygun olur. Karkaslar 0-4
oC’de en az 24 saat süre bekletilir. Kırklareli Kıvırcık Kuzu Eti mezbahadan, üzerine logo
uygulanmış karkas olarak satışa sunulur. Kırklareli Kıvırcık Kuzu Eti ihtiyaca uygun şekilde parçalanıp, üzerine
logo uygulanmış ambalajla satılır.
Denetleme:
Denetimler; Kırklareli Damızlık Koyun, Keçi Yetiştiricileri Birliğinin koordinatörlüğünde ve Birlikte görevli
bir veteriner hekim ile Kırklareli İl Tarım ve Orman Müdürlüğünde, İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Veteriner
Fakültesi Zootekni Anabilim Dalında, Kırklareli Ticaret ve Sanayi Odasında ve Kırklareli Ticaret Borsasında görevli
konuda uzman birer personel olmak üzere toplam 5 üyeden oluşan denetim mercii tarafından gerçekleştirilir.
Denetim mercii yılda bir kez düzenli olarak, ayrıca ihtiyaç ve şikâyet durumundaysa ise 1 hafta içinde denetim yapar.
Ürünü üretenler kuzuların doğumundan, kesilip pazarlanmasına kadarki süreçte yer alanlar olup denetime
tabidir. Kuzuların küpe numaraları Birlik tarafından kayıt altına alınır. Kuzuların küpe numaralarının takibi yapılır
ve mezbahada kesim işlemini takiben sistemden düşülür.
Denetime esas kriterlere aşağıda yer verilmektedir.
1. Kuzunun, kulak küpesi vasıtasıyla Kırklareli ili sınırları içerisinde yetiştirilen Kıvırcık ırkı koç ve
koyunun kuzusundan elde edildiği.
2. Ağız sütü emmesi, ana sütü ile beslenmesi ve sonrasındaki besi yöntemi.
3. Gerektiği hallerde yem özellikleri.
4. Ürünün duyusal değerlendirmesi.
5. Gerektiği hallerde ürünün yağ asidi kompozisyonu, kas örneği kimyasal kompozisyonu, pH değeri, pasif
su kaybı, basınçla su kaybı, pişirme kaybı ve Warner Bratzler (Wb) pik kesme kuvveti.
6. Karkas özelikleri, ölçüleri.
7. Kesim belgesiyle mezbahaya sevk edilen 3 ilâ 6 aylık ve 30-50 kg canlı ağırlıktaki kuzudan elde
edilmesi.
8. Kırklareli Kıvırcık Kuzu Eti ibaresinin, logosunun ve menşe adı ambleminin kullanımının uygunluğu.
Tescil ettiren hakların korunmasında hukuki süreçleri yürütecektir. Denetim mercii, kamu kuruluşlarından
veya özel kuruluşlardan veya bunlarda görevli uzman gerçek veya tüzel kişilerden denetimin gerçekleştirilmesi
sırasında faydalanabilir veya hizmet satın alabilir. Tescil ettiren, hakların korunmasında hukuki süreçleri yürütür.